Ariane Alexia Anp 500510612

Afscheid van de mediacode

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 4

Het duurt nog even, maar op 10 april wordt prinses Ariane achttien jaar. De jongste van het koninklijk gezin. Het kleine verlegen prinsesje bij de fotosessies van toen staat de volgende keer voor het eerst voor de microfoons om een spervuur van vragen op zich afgevuurd te krijgen.

Door Rick Evers

Ze kijkt vast meer uit naar haar achttiende verjaardag zelf, die ze waarschijnlijk in Italië zal vieren, waar ze aan haar laatste half jaar middelbare school bezig is. Wat ze daarna gaat doen? We weten het niet. Ariane is ook voor royaltywatchers de grote onbekende. Hoe verder van de troon, hoe meer vrijheid. Al zou Ariane ook als ’de Margriet’ van de toekomst kunnen worden gezien, of ’de Constantijn’, die allebei een plekje naar boven schoven omdat degene boven hen voor een plek buiten het Koninklijk Huis koos. Ze zal er vast nog lang niet aan willen denken. Eerst taart en slingers. En misschien ook… een plechtig moment voor een afscheid. Van de mediacode wel te verstaan.

Het is de hoogste tijd om dit relikwie van twintig jaar geleden een eervolle begrafenis te geven. Want het beschermen van de minderjarige prinsessen – ooit de reden om de code in te stellen – is niet langer relevant. Voor wie het vergeten is: de mediacode werd in 2005 geïntroduceerd door toen nog prins Willem-Alexander en prinses Máxima, die geen zin hadden in paparazzi die hun kinderen achternazaten tijdens de hockey of op school. Ik geloof niet dat het Nederlandse media zijn geweest die ooit zodanig de Oranjes op de hielen zaten, zoals prinses Diana of prinses Caroline van Monaco dat ondervonden. Maar de deal was simpel: laat onze kinderen en onszelf met rust in de vrije tijd, en in ruil daarvoor krijgt de pers een paar keurige kiekjes van het gezin. De mediacode klinkt als een overeenkomst en dat wordt ook vaak ten onrechte gedacht. Maar de code is niet door de media bij het kruisje ondertekend. Daar is ook nooit om gevraagd. Hij is eenzijdig opgesteld door de RVD en heeft geen juridische waarde. Of een foto onrechtmatig is, moet een rechter namelijk beoordelen.

De mediacode is gebaseerd op een uitspraak van het Europese Hof, toen prinses Caroline er schoon genoeg door van had steeds bespied te worden. Ook royals hebben recht op privacy, klonk het eerst. Later kwam het hof daarop terug. Ja dat hebben ze, maar celebrities én royals hebben méér te dulden dan iemand die niet bekend is, was het oordeel. Foto’s van Willem-Alexander en Máxima op een druk terras tijdens hun vakantie? Zou volgens het Europese recht gewoon moeten kunnen. Zouden ze zijn belaagd om die foto te kunnen maken, dan wordt het een ander verhaal natuurlijk. Ik zie het niet gebeuren dat wij, Nederlandse media, dat doen.

Ondertussen volgden de Argentijnse media elke stap van de Oranjes tijdens hun kerstvakantie én zijn de foto’s overal afgedrukt. Van een mediacode hebben ze daar al helemaal nooit gehoord. Natuurlijk niet, want zij komen niet braaf naar de paleistuin of het Amsterdamse Begijn hof voor dezelfde foto’s die dertig andere fotografen ook maken. Gek genoeg worden de Argentijnen niet voor de rechter gesleept, een Duits blad enkele jaren terug wel. Ik snap dat de Oranjes graag op vakantie met rust gelaten worden, op momenten “dat zij niet op grond van hun officiële functies naar buiten treden”, zoals staat vermeld op de website van het Koninklijk Huis. Wel gek: dezelfde website zegt dat elke vliegreis van de koning of koningin geacht wordt in het openbaar belang te zijn. Dan mag-ie óók worden gepubliceerd, toch?

De code rammelt aan alle kanten, of zijn het de laatste stuiptrekkingen? Genoeg redenen om de mediacode los te laten en te accepteren dat de koninklijke familie onderdeel is van de moderne wereld, inclusief online memes en ongefilterde realiteit. Majesteit, neemt u het initiatief? Dan zorg ik voor koffie en cake.

Beeld: ANP

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 4, nú in de winkel! Of lees ‘m online. Liever bestellen? Dat kan hier.