Femke Halsema spreekt over politiek en ‘woke’ bij Zomergasten

Tekst: Evelien Berkemeijer

25/08/2025

In de uitzending van Zomergasten sprak burgemeester Femke Halsema uitgebreid over persoonlijke ervaringen, politiek en maatschappelijke thema’s. Het gesprek begon bij de actualiteit en ging vervolgens door naar haar politieke carrière en kijk op de samenleving.

Ze vertelde openhartig over geweld tegen vrouwen, haar zoektocht naar vrijheid in haar jonge jaren en de verleiding en gevaren van macht. Ook ging ze in op de rol van vrijheid van meningsuiting en de hedendaagse discussie over woke en protestbewegingen.

Over actualiteit en persoonlijke ervaring

De uitzending begon met de moord op de 17-jarige Lisa, een gebeurtenis die Halsema diep raakt. Ze benadrukte dat geweld tegen vrouwen haar altijd bezig heeft gehouden, zowel als burgemeester als in haar persoonlijke rol als vrouw en moeder.

Lees ook: Femke Halsema slaat terug na persiflage door Hans Teeuwen

Zoeken naar vrijheid

Een fragment dat Femke koos, komt uit de film Betty Blue, symbool voor de vrijheid waar Femke Halsema als jongere zo naar verlangde. Na de middelbare school zwierf ze rond, werkte ze in de horeca en droomde van een groots en meeslepend leven. Een poging tot toneelschool mislukte, de circusschool mocht niet, en een lerarenopleiding voelde niet passend. Uiteindelijk vond ze haar weg via criminologie, een studie die haar diep gevormd heeft. ‘Ik geloof nog altijd dat misdaad een enorm goede maatstaf is voor de staat van de samenleving,’ zei ze.

Macht en politiek

Tijdens de avond reflecteerde Halsema op de invloed van macht. ‘Plotseling is er waardering,’ zei ze, waarbij ze waarschuwde voor het gevaar te veel te gaan geloven in die waardering. Ze benoemde dat langdurig in de politiek zelfwaardering afhankelijk kan maken van externe bevestiging.

De invloed van 9/11

Ook sprak ze over de nasleep van 9/11, die volgens haar blijvende gevolgen had voor de Nederlandse samenleving. In een documentaire over Pim Fortuyn zag ze hoe angst voor de islam toenemende invloed kreeg. ‘Een werkelijk democratische samenleving beschermt zijn minderheden altijd,’ stelde ze.

Tekst gaat verder onder post.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door VPRO (@omroepvpro)

Vrijheid van meningsuiting en woke

Een debatfragment uit 1968 bracht Halsema bij het thema vrijheid van meningsuiting. Ze vindt oproepen tot haat, net als oproepen tot geweld, onacceptabel. Vrijheid moet ruimte geven aan onmodieuze ideeën, maar mag niet door schreeuwers worden gedomineerd. Volgens haar worden protestbewegingen vaak ten onrechte weggezet als woke of cancelend, terwijl juist machtige stemmen op televisie de macht hebben om anderen te cancelen.

Jongeren en verantwoordelijkheid

Halsema pleitte voor experimenteerruimte voor jongeren: ruimte om fouten te maken en plezier te hebben zonder constante afkeuring. Ze benoemde dat jongeren tegenwoordig overspoeld worden met informatie en worstelen met wereldleed en schoonheidsdruk. ‘Toen ik opgroeide stond ik twee keer per jaar op de foto’ zei ze.

Politiek en moreel leiderschap

Over actuele thema’s als Gaza zei Halsema zich te hebben uitgesproken als vertolker van emoties in de stad. Ze benoemde zowel het verdriet onder Amsterdamse moslims als onder Joodse Amsterdammers. Ook keek ze terug op de rellen rond Maccabi Tel Aviv, die volgens haar de stad hebben verwond. Ze benadrukte dat politieke verantwoordelijkheid verder reikt dan de eigen termijn en verwees daarbij naar excuses voor slavernij die zij namens de stad maakte.

FOTO: ANP