Hans van Manen, grootmeester van het moderne ballet, overleden op 93-jarige leeftijd

Tekst: Evelien Berkemeijer

18/12/2025

Topchoreograaf en balletdanser Hans van Manen is op 93-jarige leeftijd overleden. Dat meldt de officiële Instagram-pagina van Hans. Wereldwijd worden zijn choreografieën door ruim honderd toonaangevende dansgezelschappen uitgevoerd.

‘Hans van Manen was niet alleen ruim 60 jaar lang Nederlands bekendste choreograaf, ook internationaal werd, en wordt, hij gezien als een van de grootmeesters van het hedendaagse ballet. Tevens was hij een van de meest productieve choreografen: inclusief zijn balletten voor televisie creëerde hij meer dan 150 werken, alle voorzien van zijn onmiskenbare signatuur.’, zo schrijft het Nationale Opera & Ballet.

Vroege jaren

Hans wordt in 1932 geboren in Nieuwer-Amstel, het huidige Amstelveen. Als zevenjarige danst hij al tussen de schuifdeuren, maar een pad naar het vak kent hij nog niet. Na de dood van zijn vader verhuist hij in 1941 met zijn moeder en broer naar de Amsterdamse Marnixstraat. Daar lonkt de wereld van het theater en gluurt ‘Hansje’ geregeld bij de Stadsschouwburg naar binnen.

Tekst gaat verder onder post.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Hans van Manen (@hansvanmanenofficial)

Eerste stappen op het toneel

In 1946 krijgt hij de kans om als krullenjongen van grimeur en toneelkapper Herman Michels aan de slag te gaan. Michels laat hem in 1950 de kap en grime verzorgen bij een manifestatie op de Dam; wanneer Hans daar danser Jaap Flier ziet, is hij verkocht. Via Flier komt hij bij Sonia Gaskell terecht, die hem zijn eerste balletlessen geeft en hem in 1951 opneemt in Ballet Recital, waarna hij in 1952 overstapt naar het Ballet van de Nederlandse Opera onder leiding van Françoise Adret.

Debuut als choreograaf en vroege erkenning

Zijn eerste choreografie, Olé, Olé, la Margarita, maakt Hans in 1955 voor Ramses Shaffy’s Show. Daarna volgt Swing voor het Scapino Ballet. Al voor zijn derde creatie, het in 1957 voor het Ballet van de Nederlandse Opera gemaakte Feestgericht, wordt hij bekroond met de Staatsprijs voor Choreografie.

Parijs en de muze

Gedreven door avontuur vertrekt Hans in 1959 naar Parijs, waar hij wordt aangenomen bij Roland Petits Les Ballets de Paris. Hij danst er met sterren als Zizi Jeanmaire en Cyd Charisse en leert er zijn liefde en latere muze Gérard Lemaître kennen. Kort daarvoor maakt hij De maan in de trapeze voor het openingsprogramma van het jonge Nederlands Dans Theater.

Tekst gaat verder onder afbeelding.

Terug in Nederland en artistieke leiding

In 1960 keert Hans samen met Lemaître terug naar Nederland en sluiten beiden zich aan bij Nederlands Dans Theater. Niet lang daarna wordt hij, naast Benjamin Harkarvy, benoemd tot co-artistiek directeur, een positie die hij ruim tien jaar bekleedt. Behoefte aan verandering en persoonlijke strubbelingen zorgen er later voor dat hij tussen de twee belangrijkste dansgezelschappen van Nederland blijft wisselen. In 1973 treedt Hans in dienst van Het Nationale Ballet, waar hij tot 1987 huischoreograaf is. Van 1988 tot 2003 is hij opnieuw verbonden aan Nederlands Dans Theater, om in 2005 terug te keren naar Het Nationale Ballet. Tot aan zijn overlijden bekleedt hij daar de functie van senior choreograaf.

Laatste werken en nalatenschap

In 2014 creëert Hans zijn laatste volledig nieuwe werken: Dances with Harp voor Het Nationale Ballet en Alltag voor het Duitse Ballett am Rhein. In 2019 bewerkt hij Dances with Harp tot Dances with Piano en choreografeert hij een nieuw deel. Tot aan zijn dood blijft hij actief in de repetitiestudio, waar hij bij instuderingen van zijn werk ‘de laatste puntjes op de i’ zet en dat zelf regisseren noemt. Met de oprichting van de Hans van Manen Foundation in 2021 brengt hij het beheer van zijn volledige oeuvre onder bij Het Nationale Ballet, onder directeurschap van Rachel Beaujean. De rechten voor de balletten blijven vooralsnog in handen van Hans’ echtgenoot Henk van Dijk.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Koninklijk Huis (@koninklijkhuis)

BRON: Nationale Opera & Ballet. FOTO: ANP