Koperen koning
04/05/2025
Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 18
Sommige tradities in ons land zijn voor buitenlanders maar wat vreemd. Zoals de nieuwjaarsduik in het ijskoude water. Of beschuit met muisjes. Voor de Vlamingen: niet te verwarren met muizenstrontjes, wat bij ons weer hagelslag heet. Een schooltas aan de vlag hangen nadat je je diploma hebt behaald. Maar onze traditie waarin we ons in het oranje hullen, is ver buiten de landgrenzen bekend.
Tijdens sportwedstrijden, EK’s, WK’s of Olympische Spelen zijn we van verre te herkennen. En dat we ons op de nationale feestdag massaal in oranje kleden, weten ze vaak ook wel. Jaarlijks kwamen veel toeristen op de dertigste april naar onze hoofdstad om de oranje massahysterie rondom de grachten zelf mee te kunnen maken. De vergistoeristen leken uitgestorven, nu alle Lonely Planets en andere boekjes die Nederland en Amsterdam aanprezen zijn vernieuwd en de datum naar 27 april aanpasten. Maar nu het vanwege de zondagsrust op zaterdag werd gehouden, liepen er op de échte verjaardag van de koning toch weer enkele oranje uitgedoste toeristen in Amsterdam.
Onze koning zelf is ook slachtoffer van een curieuze Nederlandse traditie. Nota bene op zijn eigen verjaardag krijgt hij elk jaar zijn rapportcijfers gepresenteerd door de NOS. Ik ben benieuwd of hij het hele rapport ’s ochtends in bed doorscrolt op zijn iPad, terwijl zijn dochters voor hem zingen. Of misschien een papieren versie gepresenteerd krijgt, waar hij de afgelopen jaren zuchtend doorheen gebladerd heeft, tussen de eerste hapjes taart door. Toch kan Willem-Alexander dit jaar met een gerust hart hebben gekeken naar de stand van het land: lichte euforie voor de monarchie, een beloning voor de koning. Er is meer vertrouwen in hem, Máxima en Amalia en ook zijn er minder mensen die roepen om een republiek.
Ik heb met eigen ogen gezien hoe het koningspaar daar de laatste jaren hard aan gewerkt heeft, al heeft het lang geduurd voor zich dat een beetje uitbetaalde. Vorig jaar stabiliseerden de cijfers, nu is er een duidelijke groei. Zelf had ik ook kritiek en die heb ik niet onder stoelen of banken geschoven. Ik noemde Willem-Alexander twee jaar op rij ’de Randstadkoning’. Flauw, vonden sommigen. Maar ik vond dat de koning van ons kleine landje, samen met zijn familie, in een jaar tijd elke provincie toch minstens wel een keer kon bezoeken. Dat gebeurde twee jaar op rij niet. Daarna ging hij meteen voortvarend van start en kwam er een nieuw type bezoek bij: het buurtbezoek. Een halve dag in de haarvaten van een wijk, met heel veel ontmoetingen en gesprekken. Ik denk dat dat een van de formules is die gewerkt hebben. Meer het land in, beter verspreid.
Daarnaast heb ik de indruk dat de koning meer aan het woord is. Zich meer uitspreekt. Onlangs over de paraatheid van onze krijgsmacht, maar ook over het verleden van zijn grootvader Bernhard. Hij zorgde ervoor dat de archieven versneld open gingen. Hij had er ook voor kunnen kiezen zélf de NSDAP-kaart van Bernhard verborgen te houden. Hij deed het niet. Volgend jaar mogen we de resultaten verwachten van het onderzoek naar de rol van de Oranjes in het slavernijverleden, ook iets wat Willem-Alexander heeft geïnitieerd. Het resultaat van dat alles is in elk geval duidelijk terug te zien in de cijfers.
Later dit jaar ’viert’ Willem-Alexander zijn twaalfenhalfjarig jubileum als koning. Toen ik hem tijdens het staatsbezoek aan Cyprus afgelopen maart attenteerde op het koperen koningschap, leek hij verrast. Hoe ze dat gaan vieren? Ze leken er niet op voorbereid. “Door te werken”, reageerde Máxima wat laconiek. Saai, en niet het antwoord wat ik hoopte. Maar hard werken wordt wel beloond.
Beeld: PATRICK VAN KATWIJK
Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 18, nú in de winkel! Of lees ‘m online. Liever bestellen? Dat kan hier.
LEES OOK
Wat speelt er momenteel bij de royals? Je leest het elke week in de column van Royalty-verslaggever Rick Evers. Sinds 2010 volgt hij het koningshuis op de voet en is regelmatig te zien en te horen op de tv en de radio.
Uit andere media
Meer van Rick
