Column: Oneindige vakantiedagen
31/08/2025
Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 35
Amsterdam vierde SAIL. De stad vol masten, vlaggen en muziek, het IJ als toneel van nautische trots. De koning was er, zoals het hoort: stralend, zichtbaar, zwaaiend. SAIL is niet zomaar een evenement, het komt maar eens in de vijf jaar en heeft een allure en omvang van wereldformaat. Precies zo’n moment waar op een monarchie laat zien dat ze van en voor het volk is én trots is op het land.
Maar vijftig procent van het koningspaar schitterde door afwezigheid. Terwijl miljoenen Nederlanders uitliepen om de vloot te zien, koos Máxima voor de Griekse wateren. Daar dobberde ze, vastgelegd door fotografen: zonnehoed, zongebruind, zonnekoningin, met prins Mambo. De vraag dringt zich op: hóór je als koningin niet gewoon op het IJ te zijn? Sociale media – en de mensen op het water – hielden hun verbazing niet stil. Willem-Alexander krijgt meestal de schuld. Er zijn complete accounts die onder de naam ’de vakantiekoning’ zijn uitstapjes bijhouden: te vaak vliegen, te veel varen, te weinig werken. Deze zomer is de werkelijkheid anders. Het is niet de koning, maar de koningin die maandenlang verdwenen is. Sinds haar laatste werkbezoek op 1 juli is Máxima spoorloos. In Nederland althans.
In Denemarken pakken ze het slim aan. Koning Frederik en koningin Mary voeren hun koninklijk jacht aan het eind van de zomer van haven naar haven. Het gevoel van vakantie, maar aaneengeregen door publieke optredens. Ontmoetingen, een rijtoer, kleine toespraken, zichtbaar zijn. Vakantie en plicht vallen samen en iedereen begrijpt de deal. In Nederland blijft de strategie ouderwets: vakantie betekent verdwijnen. Onzichtbaar zijn. Het koningspaar benadrukt steeds dat zij 24/7 in functie zijn, maar juist in de vakanties blijken ze kampioen afwezigheid. Terwijl Nederland door draait in een 24-uurseconomie, met supermarkten open op zon-, paas- en kerstdagen, dobberen de Oranjes rustig verder.
De gemiddelde Nederlander heeft wettelijk recht op vier weken vakantie. Maar het account van ’de vakantiekoning’ meldt dat Willem-Alexander verleden jaar zestien weken vakantie nam. Ik schat dat de teller van het koningspaar dit jaar al om en nabij de twaalf weken zal staan. Zou elke plichtpleging in het weekend, elk uurtje na kantoortijd, met een vakantiedag worden gecompenseerd? Het koningspaar heeft geen CAO, waarin vakantiedagen of ATV vermeld staan. En ze hebben ook geen werkgever. Of: feitelijk zijn wij als democratie dat, met zijn allen. Zou iemand van de medewerkers van het Koninklijk Huis, of adviseurs bij de Rijksvoorlichtingsdienst, het koningspaar erop kunnen aanspreken en zeggen: “Majesteiten, zóveel vakantiedagen, dat is niet uit te leggen”? Zou niemand alternatieven aanreiken? “Kijk eens naar hoe ze het in Denemarken doen”, om vervolgens te opperen om jaarlijks drie weken te dobberen tussen de Caribische eilanden. Het is intussen alweer tweeënhalf jaar geleden dat de koning der Nederlanden zijn ándere gebiedsdelen daar aandeed. Dagje strand, receptie ’s avonds. Lang weekend vrij, werkbezoekje maandagochtend, privédinertje in de avond en daarna je gezicht laten zien op een marktje. Een mix tussen de zomertochten van Frederik en Mary en de ’werkvakanties’ van Felipe en Letizia op Mallorca. Plichtsbesef gemengd met qualitytime.
Natuurlijk, die royals gaan ook écht op vakantie, maar verdwijnen niet maandenlang. Niemand verlangt dat Máxima zich 52 weken per jaar in werkbezoeken stort. Maar twee maanden volledige stilte is geen rust meer, het is een vacuüm. Het koningschap is immers geen baan, maar een symbool. En symbolen functioneren alleen zo lang ze zichtbaar zijn. Queen Elizabeth wist dat als geen ander: “I must be seen to be believed.” Het echte gevaar is niet de koninklijke vakantiedrang, maar uiteindelijk irrelevant worden. Dat konin in Máxima gemist werd bij SAIL, mag wrang zijn, maar het is nog hun redding. Het echte gevaar komt als niemand het verschil meer ziet. Dan kunnen de Oranjes permanent op vakantie.
Beeld: PPE
Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 35, nú in de winkel! Of lees ‘m online. Liever bestellen? Dat kan hier.
LEES OOK
Wat speelt er momenteel bij de royals? Je leest het elke week in de column van Royalty-verslaggever Rick Evers. Sinds 2010 volgt hij het koningshuis op de voet en is regelmatig te zien en te horen op de tv en de radio.
Uit andere media
