Poseerweigering

01/06/2025

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 22

Een beetje belachelijk klinkt het wel. Wel of geen foto van een koningin als ze uit het vliegtuig stapt. So what? “Je kunt haar toch niet verplichten om te poseren?” las ik ergens als commentaar. En: “Misschien was ze gewoon moe. Laat haar toch!” Het gaat over koningin Máxima die in Kaapstad landde en bij het uit stappen haar hand voor haar gezicht hield om niet gefotografeerd te worden.

Ik heb foto’s gezien, want ja, fotografen staan daar al pak ’m beet een uur in de aan slag, maar die beelden mochten uitdrukkelijk niet worden geplaatst. Ze had er gewoon geen zin in. Het deed me denken aan haar tijd in New York, toen ze nog bij de bank werkte en paparazzi haar volgden. Maar dit was anders. Ze was hier voor een werkreis en ze wist dat er fotografen klaarstonden. We hebben de deal: buiten het werk vallen we haar niet lastig. Het beloofde bij voorbaat natuurlijk niet de foto van het jaar op te leveren, en het is ook niet dat de voltallige Nederlandse en Zuid-Afrikaanse pers klaar stond. Het waren er slechts enkelen. Maar natuurlijk waren zij teleurgesteld. Jammer dan?

Vaak ga ik zelf ook mee op zulke reizen, maar deze keer niet. Ik was er graag bij geweest. Zeker nu het de eerste reis was van koningin Máxima in haar nieuwe rol voor de VN, als speciaal pleitbezorger op het gebied van financiële gezondheid. Maar het is voor mijn financiële gezondheid ook een afweging, net als voor de fotografen die er nu wel bij waren. De NOS, als die mee zou gaan, keek wat dat betreft voor de bezuinigingen bij de omroep eigenlijk nergens naar. Op staatsbezoeken wordt een blik cameramensen en verslaggevers opengetrokken alsof het niets is, terwijl de collega’s bij RTL, SBS of Blauw Bloed bij elke reis moeten afwegen of het wel binnen het budget past.

Als verslaggever ben ik een uitzondering. Ik ben een freelancer, niet in dienst bij een omroep of tijdschrift. Steeds moet ik afspraken maken op basis van wat er is beloofd van zo’n reis. Natuurlijk kan er een ramp plaatsvinden waardoor alles anders loopt, of een president die zijn afspraken niet nakomt. Maar op basis van die afspraken hoop je dat je op zijn minst nog wat overhoudt aan de reis. En eerlijk: dat is lang niet altijd het geval. Dat zie ik dan maar als investeren, waar anderen in dienst van een bedrijf een cursus zouden doen.

Veel fotografen zijn ook freelancers, zo ook de twee die aan de vliegtuigdeur bij Máxima stonden. Ze moesten eerder afreizen naar Kaapstad, dus verbleven ze een extra nacht in Kaapstad. Niet vervelend, een bijna vrije dag, maar wel met in het achterhoofd dat het ook iets zou opleveren.

De RVD-medewerkster begeleidde hen naar het vliegveld, zoals dat altijd gaat. Aan de ene kant is ze er om de privacy te bewaken en de woordvoering te doen van Máxima. Maar ze is er ook om de media te faciliteren. De persvrijheid is in de grondwet verankerd. Hoe gek is het dan dat Máxima weigerde zich te laten fotograferen? Destijds, in New York of Buenos Aires, was ze nog Máxima Zorreguieta. Nu is ze de koningin op een dienstreis.

Ik moest niet zeuren, maar me schamen, kreeg ik als commentaar, terwijl ik mijn geld “aan hen verdien”, zo werd me verweten. Dan moet je natuurlijk wel iets kúnnen verdienen. Maar andersom? Verdient koningin Máxima niet heel veel geld aan ons allemaal? Is even poseren dan echt te veel gevraagd? Iemand in vaste dienst zou er een officiële waarschuwing voor krijgen. Of zouden mijn collega’s haar een factuur mogen sturen voor de onnodige kosten? We hebben de koningin al met haar haar in een staart, leesbril en compressiekousen het vliegtuig uit zien komen. En dat is nou juist waarom Nederland zo van haar houdt.

Beeld: MISCHA SCHOEMAKER

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 22, nú in de winkel! Of lees ‘m online. Liever bestellen? Dat kan hier.