Column: Dé familie Van Leerdam
13/09/2025
Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 37.
Prins Harry had ooit het idee: enerzijds zelf de broek ophouden, anderzijds liefdadigheidswerk doen. Dat laatste is nou eenmaal waarmee hij is grootgebracht. Het zit in het blauwe bloed. Royal zijn is in feite een baan die volledig draait om liefdadigheid. Voor ons is het vaak iets voor in de vrije tijd, ’iets terugdoen voor de maatschappij’. Bij royals is het hun levenswerk. Geen hobby, maar tegelijk ook het werk waarvoor ze betaald worden.
Juist daarom wordt het interessant als een royal buiten die officiële rol treedt. Want wat gebeurt er als ze zélf hun portemonnee trekken? Of als ze hun vrije tijd, zonder camera’s en hofhouding, inzetten voor een project? Gelukkig lekte er zo eens een foto uit van Willem-Alexander achter de bingomolen in het lokale buurthuis. Het is en blijft ’de koning’, al voelde hij zich op dat moment meer ’Alex’. Koning is hij altijd, elke minuut van de dag, dat leg je niet naast je neer. De adjudant kan thuisblijven, maar de beveiliging niet. Ook in privétijd niet. Zo’n geval was ook Ariane’s zwemtocht door de grachten van afgelopen weekend. Ariane hóéft natuurlijk niet, zij mag haar eigen pad bewandelen – of zwemmen – voor de toekomst. Toch is het voor ons leuk dat ze zoiets doet én dat we er wat van kunnen meekrijgen. Naar verluidt hebben de Oranjes liever dat het onder de pet was gebleven. Maar het doet toch geen kwaad? Sterker nog, het is toch juist alleen maar positief?
Toen de deelname van prinses Ariane bekend werd, ben ik even op haar donatiepagina gaan kijken. Er staan wat bekende namen op, zoals vrienden van de koninklijke familie en haar peetvader. Neef Claus lijkt onder de naam Casimir van Amsberg een tientje te hebben overgemaakt. En A. van Leerdam schonk 25 euro. Als W.A. van Buren deed de koning eens mee aan de Elfstedentocht, waarbij hij een van zijn vele titels – graaf van Buren – creatief gebruikte als schuilnaam. Hij is ook graaf van Leerdam. Het vaste restaurant in het Griekse Spetses wist niet beter dan dat onze koning Alex van Leerdam heet, zo reserveert hij daar altijd. Maar wat betreft donaties zal hij dat altijd anoniem doen, zo wordt me verteld. Deze A. van Leerdam zou naast Alex dus ook Amalia of Alexia kunnen zijn.
In het Verenigd Koninkrijk krijgen mijn collega’s weleens van een paleisbron door dat de koning, of destijds koningin Elizabeth, een privédonatie heeft gedaan aan een doel dat hen na aan het hart ligt. Na aardbevingen in Tonga werd er een royaal bedrag op de rekening van het hulpfonds bijgeschreven door koningin Elizabeth. Dat deed ze ook na de tsunami en voor een fonds voor Oekraïense vluchtelingen, om er een paar te noemen. Charles doneerde samen met Camilla voor slachtoffers van de verwoestende aardbeving in Turkije en Syrië. En toen hij in coronatijd nog prins was, doneerde Charles ook een miljoen pond aan verscheidene organisaties voor voedselbanken door het hele land.
In Nederland is dat dus anders. Hier wordt nooit iets bekend over persoonlijke donaties van de koning. Willem-Alexander houdt die zaken steevast onder de pet. Slim, want iedere euro die wél publiek zou worden, levert gegarandeerd debat op: is dit écht privégeld of eigenlijk ’ons’ belastinggeld? En waarom wordt ’mijn geld’ aan ’dát doel’ gegeven? Door te zwijgen, blijft hij buiten schot.
We vinden het heel leuk om te ontdekken dat de Oranjes in hun vrije tijd ’goed doen’. Leuker dan dat wat ze officieel doen. De ongemakkelijke waarheid: we zien ze liever bingoën of door de grachten zwemmen dan voor de camera’s plichtmatig mozaïeken voor NL Doet. Want pas als ze iets doen wat níét in hun agenda staat, zien we de ware familie Van Leerdam.
Lees hier meer columns van Rick Evers
FOTO: ANP
Uit andere media
