Het is hier geen snackbar!

12/05/2024

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 19

Door Rick Evers

Elk jaar stappen de leden van het koningshuis voor zo’n 250 bezoekjes in het land de auto in. Als je de agenda zou vergelijken met pakweg twintig jaar geleden, is het werk van het Koninklijk Huis behoorlijk veranderd.

Veel minder activiteiten in de categorie ’lintenknippen’: minder openingen van exposities en gebouwen of vieringen van jubilea. Daarvoor in de plaats zijn in de agenda nu veel meer inhoudelijke werkbezoeken gekomen. Daarin is ons koningshuis ook echt wel anders dan veel collegamonarchieën. De tijd van ellenlange lijsten met erefuncties is bij ons wel voorbij. Met alle respect, maar hoe kun je als royal écht betrokken zijn bij organisaties waarvan je zegt dat je ze een warm hart toedraagt, als je ondertussen nog enkele honderden (!) andere organisaties op je lijst hebt staan?

Zo gaat het in Engeland, al wordt de lijst sinds de troonswisseling wel tegen het licht gehouden. Ook met het afscheid van Harry en Meghan als werkende royals is dat gebeurd, waardoor Camilla bijvoorbeeld Meghan opvolgde als ’patron’ bij het National Theatre. Al voordat ze koningin werd, was er een indrukwekkende lijst van meer dan negentig organisaties waaraan ze zich had verbonden.

Ik denk dat sommige van zulke organisaties blij zijn als ze één keer ’hun’ royal op bezoek krijgen. Veel van die functies zijn van generatie op generatie overgedragen. Zo heeft Camilla een functie bij een dierenasiel waar koningin Victoria destijds al de eerste beschermvrouw van was. Ik denk dat het in Nederland geen vanzelfsprekendheid meer is dat elke organisatie na het afscheid van een royal weer een volgende koninklijke beschermer kan verwachten. Al zou het mooi zijn als Amalia later het Oranje Fonds onder haar hoede neemt, of de drie zussen samen.

Wat zou er met het Prinses Beatrix Spierfonds gebeuren na haar overlijden? De organisatie lijkt daar alvast op voor te sorteren, tegenwoordig noemt ze zich gewoon het Spierfonds. Ook zonder prinses blijven ze goed werk doen. De oud-koningin heeft een flinke lijst erefuncties verzameld in haar leven. Toevallig staan er nu een paar afspraken met Beatrix in de agenda bij een molen. Niet voor niets, ze is sinds jaar en dag beschermvrouw van ’de Hollandsche Molen’, een functie die van Juliana naar prins Claus ging en vervolgens via Friso bij haar terecht is gekomen.

Vooral bij koningin Máxima is duidelijk te zien dat ze voor een andere manier kiest. Ja, ze is beschermvrouw van een aantal organisaties, maar liever erevoorzitter. Dat geeft toch een iets actievere betrokkenheid aan. Ze stond zo aan de wieg van Méér Muziek in de Klas, Wijzer in Geldzaken en Mind Us, waar ze erevoorzitter is. Ze houdt de vinger aan de pols, brengt werkbezoeken etcetera.

Maar misschien is het ook een gemis dat de Oranjes niet vaker een feestje in het land meevieren. Als uw bedrijf 100 jaar bestaat, de vereniging een jubileum viert of het nieuwe schoolgebouw geopend wordt. Stuur je een uitnodiging naar de koning en kan hij niet, of wil hij niet, dan komt er ook geen vervanger. Toen 450 jaar Slag bij Heiligerlee werd herdacht, waar graaf Adolf van Nassau het leven liet, kon de koning niet, zo werd de organisatie verteld. Maar voor zoiets groots zou toch best een berichtje in de familie-app kunnen? ’Maurits, heb jij tijd?’ Jammer, maar helaas werkt het zo niet. Voor mijn podcast Royal Tea sprak ik afgelopen week met de vice-voorzitter van de Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen, Wendy Verkleij. Als burgemeester van Noordwijk had ze de Oranjes ook al eens willen uitnodigen. Specifieker Máxima, want het ging over kinderen en muziek. Maar de koningin kon niet en daar bleef het dan ook bij. Want, zo werd haar uitgelegd door het paleis: het is, oneerbiedig gezegd, geen cafetaria, waar je dan maar wat anders kiest…

Beeld: ANP

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 19, nú in de winkel! Dit nummer bestellen kan hier. Liever online lezen? Klik dan hier.